"Letra gordinak egiten ditugu, estilo gordinerako, mundu gordinean"

Jo eta hautsi. Metalak horrela kolpatu ohi ditu gorputzak, eta tarteka, garunak ere suspertzen ditu. Bizkaiko Frakture thrashcore taldea kontzertu ugari jotzen ari da, hausturarik gabe. Arrakala guztiak aprobetxatzen dituzte euren musika zabaltzeko. Subyugamentes estreinako diskoarekin presentzia gehiago irabazi dute, baina lurpean jarraitu nahi dute zirrikituetatik azaleratuz. Hain zuzen ere, lur azpian hitz egin dugu haiekin.

Iazko urrian sareratu zenuten iraupen luzeko lehen lana. Ordutik hona, zer nolako harrera izan du?

Diskoak harrera nahiko ona izan du, batez ere, webguneetan argitaratutako kritikei dagokienez. Oro har, gure inguruko erreakzioa ezustekoaren eta gozamenaren arteko nahasketa bat izan da. Salmenta aldetik, badakigu merkatua nola dagoena. Mugitu dugu diskoa, baina ez da gehien kezkatzen gaituena.

Argitalpen fisikoari dagokionez, beste muturrera jo eta soilik biniloan argitaratu zenuten. Zergatik?

Egia esan, bi formatu fisiko ditugu: biniloa eta USB bat diskoarekin. Biniloa eskuratu nahi ez duenak, USB batean lor dezake lana. Biniloan argitaratzeko arrazoiak hainbat izan dira. CDa hilda dago, baina badirudi LP formatuaren itzulera egonkortu dela. Oraindik jende askok fisikoan eraman nahi du etxera, ireki, argazkiak ikusi, letrak irakurri... Gurea moduko underground taldeek, nahi edo ez, kontzertuetan salgai dagoen produktu fisikoren bat behar dute. Izan ere, ez dugu oihartzunik plataforma digitaletan, eta talde handiekin aurrean.

Gainera, pentsatu genuen eskola zaharreko talde batentzat hobe zela material eskola zaharrekoen formatuan kaleratzea. Horrela ere, plataforma digitaletan ere entzun daiteke gure musika.

Lana argitaratu ondoren berrosatu zenuten boskotea, aurretik joan-etorri batzuk izan arren. Beraz, zeintzuk zarete gaur egungo taldekideak?

Batez ere, abeslariaren postuan izan ditugu aldaketak. Subyugamentes argitaratu aurretik, Tali kantaria sartu zen taldera. Hainbat kontzertu eman genituen berarekin, eta diskoko ahotsak berak grabatu zituen. Ieltxu baxu jotzaile originalak ere grabazioan parte hartu zuen, baina gero taldea utzi zuen lan kontuengatik. Asierrek hartu zuen bere lekua. Gainerako kideak hasierakoak gara. Hau da, Serru eta Ruby gitarristak, eta Imanol bateria jotzailea.

Frakture izenaren sinonimotzat har genezake haustura hitza. Ordea, zuen musikak iraganeko thrash eta hardcore punk doinuen arteko lotura du oinarri, ezta?

Hori da! Estimazio interesgarria. Gure eraginengatik thrashcore taldetzat hartzen dugu geure burua. Alegia, ez gara thrash metal banda bat %100, hardcorea eta punka ere nahasten ditugulako. Batzuetan, musikan, ez daude hain zehaztuta thrash borrokalariena eta zikinena hardcore indartsuenetik bereizten dituzten lerroak. Guk gauzatxoak hartzen ditugu handik eta hemendik, modu naturalean. Hortik sortzen da etiketa hori, bi estiloen fusioa egiten dugu, eta Floridako death metalaren riffak ere barneratzen ditugu, adibidez. Baliteke abesti batzuk zeharo thrash izatea, baina gure jarrera erabat hardcore da.

Euskal Herriko thrashcore talde esanguratsuenak iraganekoak dira, nahiz eta gaur egun batzuk presente izan. Esaterako, Anestesia eta Soziedad Alkoholika. Era berean, Storbais eta Beer Mosh aipatu daitezke. Haien eragina nabari da zuen abestietan. Ados zaudete?

Aipaturikoekin batera, Trauma ere gehituko genuke. Talirentzat erreferenteak dira. Azken batean, entzuten duzunaren arabera konposatzen duzu, eta hori igartzen da gugan eta gainerako bandetan, jakina. Nahiz eta egungo estilo berriak entzun eta barneratu, talde zaharrak entzuten jarraitzen dugu.

Eraginei dagokienez, esan dezakegu banda hau edo bestea gustatzen zaigula. Ordea, musika talde bat definitzeko garrantzitsuena ez da taldeak egiten duena, baizik eta entzuten dizunari edo zuzenean ikusten zaituenari zure musikak transmititzen diona. Guri jende asko etorri zaigu esanez Soziedad Alkoholikaren eta Sepulturaren material zaharraren eragina dugula. Normala, gu ere oso zaharrak gara! [Barrez].

Hain zuzen ere, Sepultura oso gustuko duzue.

Ezinbestekoak dira Imanol, Serru eta Rubyrentzat. Sepultura talde oso garrantzitsua da guretzat. Schizophrenia diskotik Roots diskora doan garaiaren zale amorratuak gara. Imanolek Chaos A.D. laneko momia eta taldearen S sinboloa tatuatuta ditu. Kontzerturen batera joaten garenean, Arise maiz jartzen dugu, eta guretzat liturgia bat izaten da. 34 urte beranduago, hura entzutean, potroak lurrera erortzen zaizkigu. Ziurrenik, Frakture ez zen existituko Sepulturra gabe. Ea formazio klasikoa elkartzen den bira baterako.

Laneko letrek ere bat egiten dute thrascore bandek jorratzen dituztenekin. Mezu kritikoak, zuzenak eta gordinak gustuko dituzue?

Letra gordinak egiten ditugu, estilo gordinerako, mundu gordinean. Gezurra dirudi XXI. mendean gaudela, eta munduan egunero gertatzen diren gauza beldurgarriei buruz abesten jarraitu behar dugula. Gauza horiek egiten, finantzatzen eta sustatzen dituztenak seinalatzen jarrai behar da. Frakture abestian argi diogu: “Veo el mundo viejo, veo el mundo roto, veo el mundo viejo, veo el mundo muerto”.

Ruby gitarra jotzaileari The Cranberries gisako taldeen maitasun abestia egitea gustatuko litzaioke. Ordea, gauzek horrela jarraitzen duten bitartean, Frakturek letra zuzen eta konprometituak egiten jarraituko du.

Hizkuntzari dagokionez, euskara eta gaztelania tartekatu dituzue naturaltasunez. Zuen izaeraren parte da?

Gure ezaugarria da tranparik eta kartoirik ez duen taldea garela. Ikusten duzuna da dagoena, artifiziorik gabe. Ez ditugu bi hizkuntzak zerbait lortzeko erabiltzen. Taldekideon eguneroko errealitatearen isla dira. Kide batzuk euskaldunak dira eta beste batzuk erdaldunak. Bi hizkuntzetan bizi gara, beraz, naturala da guretzat bi hizkuntzak erabiltzea. Gainera, Espainian gehiago jotzen dugu Euskal Herrian baino, eta jendeak eskertzen ditu gaztelaniazko letrak. Dena dela, ez dut uste Lin Ton Taunek egin zuena egingo dugunik [Barrez].

Lehen grabazioekin alderatuta, jauzi esanguratsua eman duzue diskoarekin; musikalki eta soinu ekoizpen aldetik. Hobekuntza hori konpartitzen duzue?

Jauzia kualitatiboa soinuari, nahasketari eta masterizazioari esker lortu dugu. Maketaren abesti batzuk diskoan sartzea erabaki genuen, baina ahotsa aldatuta. Berriz grabatzeko maila zutela iruditzen zitzaigun, baina aurretik egindako grabazioen soinuarekin ez ginen gustura geratu. Eta ez gara zorrotzegiak. Horrela ere, lehen maketaren nahasketarekin eta masterizazioarekin arazoak izan genituen, eta emaitza erdipurdikoa da. Bigarren maketaren soinua, berriz, ona izan arren, estiloak eskatzen duen indar hori ez du transmititzen. Aldiz, diskoaren soinuarekin pozik gaude.

Haritz Harreguy aukeratu zenuten diskoa grabatzeko. Zergatik?

Hainbat arrazoi daude. Horietako bat da oso ona dela bere lanean. Imanolek ezagutzen zuen, harremana dute, eta bagenekien erraz elkar ulertuko ginela. Gure proposamena berehala harrapatu zuen, S.A.-ren zuzeneko teknikaria delako, eta beraien azken lanak grabatu dituelako. Beraz, estiloa landuta dauka. Bestalde, Latzen taldearen Ardi larruz diskoaren soinua asko gustatzen zaigu, eta bera arduratu zen ekoizpenaz eta grabazioaz.

Gitarrak eta baxuak entsegu lokalean grabatu genituen Serrurekin. Bera arduratu zen ekoizpenaz eta grabazioaz. Ondoren, dena Haritzi bidali genion. Bere estudioan soilik bateriak eta ahotsak grabatu genituen. Eta, noski, diskoa borobiltzeaz bera arduratu zen.

Thrashcore musika maiz soinu zikinarekin eta zatarrarekin lotzen da. Zuek, ordea, soinu klasikoa oinarri hartuta emaitza modernoagoa lortu duzue. Ados zaudete?

Bai, hala da. 1980ko hamarkada bukaeratik eboluzio nabarmena izan dute ekoizpen eta nahasketa prozesuek. Baita soinu tresnek ere. 1990eko hamarkadaren hasieratik, thrashcore taldeen soinua garbitzen joan da, nahiz eta talde batzuk garai zaharreko esentzia mantendu. Esaterako, Power Trip eta Enforced gisako taldeek efektu eta erreberberazio askoko soinua bilatzen dute crust kutsua emateko. Gu banda apala gara, eta ezin ditugu ekoizpen horiek ordaindu. Beraz, horiek baino askoz azkarrago joaz konpentsatzen dugu [Barrez].

Gure bereizgarrienetako bat da entsegu lokalean gitarrei tarte berezia eskaini diegula. Gitarra baten tonua sakrifikatu dugu horiek orekatzeko. Bata zikinagoa da eta bestea argiagoa eta gordinagoa. Horregatik, soinua garbitu egin da eta ez du hain soinu zaharra. Ekoizpen zaharrekin konparatuz gero, modernoagoak entzuten ditugu. Ahotsak argi entzuten dira, baxua presente dago, bateriaren kaxak ez du hain ohikoa den grabazioen kolpe harmoniko hori, eta bonboak naturalak dira. Nolanahi ere, esentziak berbera izaten jarraitzen du.

Azken urteotan maiz ikusi dugu Frakture taldearen izena kontzertu eta jaialdi esanguratsuetan. Nola lortu duzue muturra sartzea?

DIY [Do it yourself] talde bat izanik, kontzertuak beti egin izan den moduan lortzen ditugu, gure kabuz: kontaktuak, ahoz aho, deiak, kaka ematen eta kontzertuak guk antolatuz. Zorte pixka bat izango dugu, asko baitaramagu honetan, eta Imanolek, gure bateriak, kontaktu asko ditu musikan, eta egun osoan ibiltzen da hara eta hona, produktoreei deika, jaialdiei emailak bidaltzen, kontzertuak antolatzen dituzten beste bandekin hitz egiten, eta abar.

Dena dela, orain management bulego apal batekin gaude: Kataluniako Los Notas PunkRockers. Beraien bidez jaialdietan jotzeko saiakerak egiten ari gara, eta baita ere estatuan kontzertuak lortzeko.

Eta hemendik aurrera non ikusiko dugu Frakture zuzenean?

Deitzen gaituzten leku guztietan. Kontzertu zerrenda polita dugu aurretik. Lleidan eta Tolosan ariko gara Anal Hard beteranoekin batera. Albaceten eta Valentzian ere ariko gara. Maiatzean AVE Fest jaialdi solidarioan ariko gara, Portugaleteko Sastraka gaztetxean. Uztailean kontzertu bat dugu Arrigorriagan, azaroan Vallekasen eta Valladoliden ariko gara, eta beste batzuk ere aurrerago iragarriko ditugu.

Testua: Inaxio Esnaola Aranzadi.
Argazkiak: Javi El Cerdo Grunge.